Update: Op 11 oktober 2018 heeft dokter Jachimowicz uiteindelijk definitief gelijk gekregen van het hoogste gerechtshof van Noorwegen, nadat de Noorse zorgautoriteiten in beroep waren gegaan tegen de vorige uitspraak, waarin ze ook al gelijk kreeg.

Update 24 november: In hoger beroep heeft Katarzyna Jachimowicz uiteindelijk gelijk gekregen van de rechter, die oordeelde dat de arts wel degelijk aanspraak mag maken op gewetensbezwaar, ook al vertegenwoordigt ze de mening van een minderheid in Noorwegen.

Zie hier de video waarin ze de ondertekenaars van deze petitie bedankt.

Update 11 februari: Afgelopen donderdag, 9 februari, heeft de rechter uitspraak gedaan in deze zaak.

Helaas is de huisarts daarbij niet in het gelijk gesteld. Integendeel: de rechter heeft geoordeeld dat gewetensvrijheid hier geen rol mag spelen en dat ook een beroep op de geloofsovertuiging van de arts moet worden afgewezen.

De argumentatie neemt bizarre vormen aan als de rechter oordeelt dat de vrijheid van de arts hier moet wijken, omdat er anders sprake zou zijn van discriminatie op grond van geslacht.

Vrouwen die een spiraaltje willen, zouden immers worden doorverwezen naar een andere arts. Dit terwijl mannen door de aard van de ingreep hiervoor niet in aanmerking komen en dus niet worden doorverwezen. Dat zou niet eerlijk zijn voor de vrouwen die wel worden doorverwezen.

Het is te gek dat een arts met oprechte gewetensbezwaren veroordeeld wordt op grond van een dergelijke vergezochte argumentatie.

Dr. Jachimowicz overweegt daarom tegen de uitspraak in beroep te gaan. Het zou goed zijn als we haar daarbij een hart onder de riem kunnen steken, door haar van onze steun te verzekeren.

---

Het is moeilijk te geloven dat in Noorwegen, een land dat vaak spreekt over verdraagzaamheid en mensenrechten, sommige fundamentele vrijheden ter bescherming van de menselijke waardigheid niet gerespecteerd worden.

Dr. Katarzyna Jachimowicz, een Poolse arts die woont en werkt in Noorwegen, werd ontslagen omdat ze naar haar geweten heeft geluisterd en niet betrokken wilde zijn bij moord, door het uitvoeren van abortus. De details van haar ontslag laten er geen twijfel over bestaan dat dit een overtreding is van basale menselijke rechten en een voorbeeld van intolerantie. Hier volgen de details:

Dr. Jachimowicz is een arts met 23 jaar ervaring en is ruim 4 jaar als huisarts werkzaam geweest in een kliniek in de gemeente van Sauherad, Noorwegen. Gedurende deze periode is er geen enkele klacht geuit over haar werk als arts. Vanaf het begin van haar indiensttreding in de kliniek, wist het bestuur dat dr. Jachimowicz niet akkoord ging met het plaatsen van de intra-uteriene spiraal in haar eigen praktijk als arts (in Noorwegen wordt de spiraal niet alleen door gynaecologen ingebracht, maar ook door huisartsen). Voor de kliniek was dit geen probleem, daar andere artsen in dezelfde kliniek die wel bereid waren dit abortivum voor te schrijven, dit regelden voor de vrouwelijke patiënten die hierom vroegen. 

Een belangrijk aandachtspunt in dezen is dat de intra-uteriene spiraal kan functioneren als een abortivum. Het kan de implantatie van een embryo vanuit de eileider in de uterus voorkomen, met als resultaat de dood van het embryo.

Daarom bevatte de overeenkomst tussen de kliniek en Dr. Jachimowicz een clausule, die bepaalde dat ze niet zou worden verplicht om deze procedures uit te voeren, aangezien dergelijke middelen een abortieve uitwerking hebben. Het bestuur van de kliniek stemde in met de regeling.

Echter, tussen 2011-2014 was er een intense discussie in Noorwegen aangaande het recht tot gewetensbezwaar in huisartsenpraktijken. Artsen die daar gebruik van maakten ondergingen zware inspectie en op 1 januari 2015 werd er een nieuwe wet doorgevoerd die huisartsen verboden om werk te weigeren op basis van hun geloofsovertuiging. De enige uitzondering op deze drastische maatregel was gebrek aan de vereiste kennis en vaardigheden.

De problemen van dr. Jachimowicz ontstonden begin 2015. Ze was ze werkzaam in de kliniek tijdens een inspectie door het hoofd van de artsen in de Provincie. In het inspectie-rapport was een verklaring opgenomen, dat er geen beroep meer kon worden gedaan op de gewetensclausule. Dr. Jachimowicz kon worden ontslagen door alleen al te zeggen dat ze weigerde de spiraal in haar praktijk te gebruiken.

Door de hele provincie Telemark heen waren er vier artsen die zich verweerden tegen deze praktijken. Ze werden niet ontslagen, maar er werd van hen verwacht dat ze op eigen initiatief zouden vertrekken. Drie van hen besloten om deze stap te nemen, maar dr. Jachimowicz bleef in de kliniek. Als resultaat hiervan besloot het bestuur van de kliniek haar in december 2015 te ontslaan.

Het is belangrijk om te benoemen dat dr. Jachimowicz Pools is (net als haar man; ze voeden samen twee kinderen op), maar de Noorse taal perfect beheerst en op dezelfde basis werkte als autochtone Noorse artsen. Dat houdt in dat haar ontslag niet een vorm van discriminatie was, gebaseerd op nationaliteit of taalbarrière, maar omwille van gewetenskwesties.

Dr. Jachimowicz zelf zegt geen moment spijt te hebben gehad van het volgen van haar geweten. Ondanks het feit dat ze zich in het begin heel erg geïsoleerd voelde van de medische wereld door haar beslissing, kreeg ze na een paar maanden massale ondersteuning van de Noorse Christelijke Medische Associatie (Kristelig Legeoforening). Deze heeft haar moreel, organisatorisch en financieel ondersteund (door een deel van de juridische kosten op zich te nemen).

Op 1 juli jl. heeft dr. Jachimowicz een claim bij de rechtbank ingediend wegens onredelijk ontslag. Ze hoopt dat het winnen van deze zaak een verandering zal brengen in de Noorse wetgeving. Dit is heel belangrijk, aangezien tegenwoordig steeds meer ethische dilemma’s aangaande leven en dood in de medische wereld opkomen.

In de tussentijd heeft dr. Jachinowicz een andere baan gevonden. Er kan echter geen twijfel erover bestaan, dat iemand moet luisteren naar zijn of haar geweten. De prijs voor het handelen naar je geweten kan soms ontslag betekenen, maar integriteit en innerlijke vrede, wetende dat je je eigen geweten niet hebt geschonden, is veel belangrijker.

We moedigen iedereen aan om deze petitie ter verdediging van dr. Katarzyna Jachimowicz te ondertekenen. Wij danken dr. Jachimowicz voor de moed die ze heeft om het recht op gewetensbezwaar te respecteren, een nobel voorbeeld voor alle andere artsen die zich met dezelfde dilemma's geconfronteerd zien.

Tevens wenden we ons tot de gemeente, die dr. Jachimowicz ontslagen heeft, met het dringende verzoek om haar ontslag ongedaan te maken en haar haar positie in de kliniek terug te geven. De petitie is vooral gericht aan de Noorse Ministerie van Volksgezondheid, om dusdanige wettelijke voorwaarden te creëren, dat artsen hun beroep kunnen uitoefenen in overeenstemming met hun geweten.

Foto: Andrzej Babicz - http://www.bialystokonline.pl/andrzej-babicz-fotoandrzej-laboratorium-fotograficzne,firma,11244,393,09,0,1.html